Vlaamse tuinen blijken cruciale klimaatbuffers

Tuinen kunnen een sleutelrol spelen in de strijd tegen klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. Dat blijkt uit vijf jaar onderzoek via het platform Mijn Tuinlab, een initiatief van Erasmushogeschool Brussel (EhB), KU Leuven, en Natuurpunt, met steun van Departement Omgeving. ​ Meer dan 20.000 burgers werkten mee aan projecten over tuinen, klimaat en natuur. De resultaten werden vandaag voorgesteld tijdens ‘Tuinen in Verbinding’ in Leuven.

Mijn Tuinlab is een burgerwetenschapsplatform dat burgers actief betrekt bij onderzoek rond klimaat en natuur. Onderzoekers van EhB ondersteunden de afgelopen vijf jaar meer dan twintig projecten, waarin burgers onder meer bloemen, vogels en vlinders telden, Aziatische hoornaars vingen en hun eigen “tuinscore” berekenden.

“Met ruim 2,5 miljoen tuinen beslaat Vlaanderen 12% tuinoppervlak — meer dan alle natuurgebieden samen. Dankzij input van burgers krijgen we een uniek, fijnmazig beeld van wat er leeft in Vlaamse tuinen en hoe kleine ingrepen grote klimaatimpact kunnen hebben”, zegt Kirsten Bomans, bio-ingenieur en onderzoeker aan EhB.

Tijdens Tuinen in Verbinding werden onder andere de resultaten voorgesteld van het interdisciplinaire project Klimaattuiniers, dat onderzoekt hoe lokale besturen en burgers tuinen kunnen inzetten voor klimaatadaptatie. Eén conclusie kwam duidelijk naar voren:
​een natuurlijk ingerichte tuin zorgt voor meer biodiversiteit, meer wateropvang, meer verkoeling en een gezondere leefomgeving. Bovendien werd duidelijk dat tuinen meer zijn dan privéruimtes: ze vormen een strategische schakel in de Vlaamse klimaatadaptatie. Elke tuin kan bijdragen aan meer biodiversiteit, meer waterinfiltratie, minder hittestress, en een groter gevoel van verbondenheid met de natuur.

Leuven geeft het goede voorbeeld

Als gaststad voor Tuinen in Verbinding zet Leuven volop in op biodiverse tuinen. “We ondersteunen Leuvenaars op verschillende manieren om hun tuin biodivers en klimaatbestendig in te richten, want al die tuinen dragen bij aan een groenere en klimaatadaptieve stad”, zegt schepen van klimaat en duurzaamheid Thomas Van Oppens. “Zo geven onze tuinrangers gratis advies aan huis. De Tegeltaxi haalt uitgebroken tegels gratis op, zodat bewoners meer ruimte maken voor groen. En in de Droogtetuin in de Leuvense Kruidtuin vinden bezoekers volop inspiratie met planten die goed bestand zijn tegen hitte en droogte.”

Mijn Tuinlab groeit verder

Binnen Mijn Tuinlab neemt Erasmushogeschool Brussel een centrale rol op in het coördineren en communiceren van de burgeronderzoeken. Via het platform vertaalt de school de verzamelde data naar bruikbare inzichten voor burgers, lokale besturen en beleidsmakers. “Burgerwetenschap is een krachtige hefboom om mensen te betrekken bij klimaatonderzoek. Door kennis samen te verzamelen, brengen we wetenschap letterlijk in de tuin van de burger.”, aldus Kirsten Bomans.

In 2026 lanceert Mijn Tuinlab een vernieuwde versie van het platform, waarbij projectpartners zelf burgeronderzoek kunnen opzetten. Ook burgers krijgen meer mogelijkheden: ze zullen meerdere tuinen kunnen beheren of samen één tuin kunnen opvolgen, bijvoorbeeld op school of in de buurt. Zo blijft Mijn Tuinlab een verbindend platform voor iedereen die de tuin wil inzetten voor biodiversiteit en klimaat.

Zelf aan de slag deze herfstvakantieWie wil bijdragen aan het burgeronderzoek, kan dat vanuit zijn eigen tuin door bijvoorbeeld tijdens de herfst bomen, struiken en bloembollen te planten, tegels te verwijderen of een gazon om te vormen tot bloemenweide. Elke boom of struik die nu geplant wordt, kan een verschil maken in de komende zomers.

Meer info over Klimaattuinniers
​HOME — Klimaattuiniers

Meer informatie en beeldmateriaal Tuinlab
​www.mijntuinlab.be
​

Contact
​​
​Kirsten Bomans
​​
​Onderzoeker EhB/Mijn Tuinlab ​
​​
​Kirsen.bomans@ehb.be
​​
​Annelies Van Dyck
​​
​stafmedewerker wetenschapscommunicatie EhB
​​
​annelies.van.dyck@ehb.be
​​
​+32477488592
​​
​